Operacje zespołu nadgarstka
Zespół kanału nadgarstka jest to zespół nerwobólów spowodowanych długotrwałym przewlekłym uciskiem na nerw pośrodkowy. Przyczyną jest nagłe powiększenie zawartości kanału nadgarstka, prowadzące do przygniecenia nerwu pośrodkowego do więzadła poprzecznego dłoniowego i towarzyszące temu niedokrwienie obwodowej części nerwu pośrodkowego.
Często występuje w przebiegu gośćca reumatoidalnego, jako wynik zapalenia pochewek maziowych ścięgien, trzykrotnie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn, zwłaszcza otyłych, może występować również w ciąży.
Oprócz objawów bólowych, drętwienia, osłabienia siły ręki dominującej występuje zaburzenie czucia z objawami nasilającymi się nocą. Objawy z biegiem czasu nasilają się i utrwalają prowadząc do niedowładów i porażenia mięśni.
Leczenie nieoperacyjne daje poprawę w początkowym stadium choroby, polega na zastosowaniu ortezy z utrzymaniem nadgarstka w pozycji pośredniej lub lekkim zgięciu przez około dwa tygodnie. Rzadko stosuje się lecenie farmakologiczne w postaci iniekcji streroidowych.
Leczenie operacyjne zespołu kanału nadgarstka polega na poprzecznym i całkowitym przecięciu troczka zginaczy nadgarstka z jednoczesnym jego odtworzeniem, co daje odbarczenie nerwu pośrodkowego. Zabieg zwykle wykonuje się metodą otwartą. Lekarz przeprowadza kilkucentymetrowe cięcie w bruździe przeciwstawnej kciuka na środku dłoni tuż nad nadgarstkiem. Po zabiegu możliwe jest stabilizowanie ręki w szynie gipsowej. Przez około dwa tygodnie.
Operacje palców strzelających/trzaskających
Palce trzaskające, inaczej zakleszczające zapalenie ścięgien. Schorzenie powstające na skutek przewężenia w obrębie wejścia do pochewki włóknistej mięśni zginających palców. W momencie w którym w pochewkach ścięgnistych produkowana jest niewystarczająca ilość mazi, zaburzony zostaje ruch ścięgien, powstaje stan zapalny, pogrubienie pochewek, ucisk ścięgien, obrzęk, tworzą się guzki, a przy ruchach zgięcia występuje charakterystyczne przeskakiwanie połączone z bólem. Towarzyszą temu trudności w zginaniu palca i niemożność wyprostu.
Przyczyny powstania tego schorzenia nie są do końca poznane, część ma charakter idiopatyczny, część powstaje jako wada wrodzona, lub na skutek mikrourazów ręki u osób wykonujących w ciągu dnia powtarzalne ruchy ręką, lub jako powikłanie chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, czy neuropatia w przebiegu cukrzycy. Najczęściej obejmuje zginacze palca serdecznego i małego, a u dzieci kciuka.
Leczenie farmakologiczne palców trzaskających polega na podaniu dopochewkowym leków przeciwzapalnych. Ta metoda daje efekty w przypadku palców strzelających w przebiegu procesów zapalnych. Najskuteczniejsze, zwłaszcza w przypadku nawrotów choroby, jest jednak operacyjne przecięcie wejścia do pochewki włóknistej, przezskórnie lub metodą otwartą.
Choroba De Quervaina’a
Zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników (odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka), spowodowane najczęściej przeciążeniem, urazem lub zwyrodnieniem stawu. Objawia się bólem, stanem zapalnym oraz pogrubieniem i zwężeniem światła pochewki ścięgnistej i zmniejszeniem ilości płynu maziowego, co upośledza funkcjonowanie stawu.
Leczenie zachowawcze jest skuteczne w początkowym stadium choroby. Terapia polega na podawaniu leków przeciwzapalnych miejscowo , w tym steroidów, oraz stosowaniu fizykoterapii. Nie jest ono jednak skuteczne w zaawansowanym stadium choroby, w którym występują silne dolegliwości bólowe i ograniczona ruchomość w ręce. W takich przypadkach wskazane jest leczenie operacyjne, w trakcie którego chirurg wykonuje nacięcie troczka, wycięcie pochewek ścięgnistych i zrośniętych tkanek poprzez kilkucentymetrowy dostęp w okolicy kciuka. Po zabiegu ręka umieszczana jest w temblaku.
Deformacje palców:
Deformacje zwyrodnieniowe palców
Deformacje pourazowe
Przykurcz Dupuytren’a
Przykurcz rozcięgna dłoniowego, charakteryzujący się jego bliznowaceniem i wciąganiem ścięgien zginaczy z następstwem przykurczu zgięciowego palców. Przyczyny powstania tego schorzenia nie są do końca poznane a opisuje je wiele teorii od uwarunkowań genetycznych, przez choroby układu nerwowego zwłaszcza w obrębie nerwu łokciowego, po urazy.
W początkowym stadium choroby tworzą się guzki, najczęściej na linii czwartego palca, nie są bolesne. W kolejnym dochodzi do przykurczu w stawach, utrwalonym w kolejnym stadium rozwoju choroby. Proces blizonowacenia obejmuje wszystkie elementy łącznotkankowe, w związku z tym deformacje spowodowane przykurczem są zależne od jego umiejscowienia i obejmują przykurcz palców, zwężenie ręki, wciągnięcie skóry, uniemożliwienie odwodzenia palców. W przebiegu choroby występuje obniżenie czucia w obrębie opuszek palców, parestezje, zaburzenia ukrwienia.
Leczenie przykurczu polega na przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego. Znajomość umiejscowienia zmian ułatwia w znacznym stopniu postępowanie operacyjne. Do zabiegów wykonywanych w leczeniu przykurczu Dupuytren’a należą fasciotomie, polegające przecięciu zblizonawaciałego rozcięgna, wykonywane techniką otwartą lub półzamkniętą z drobnego bocznego dostępu, stosuje się je u osób starszych i chorych u których operacje nie są wskazane. Inną metodą jest fasciektomia częściowa lub całkowita. Operacja polega na usunięciu zmian zblizowaciałego rozcięgna, lub jak w przypadku fasciektomii całkowitej usunięciu nie tylko zmian zbliznowaciałych, ale także zdrowego rozcięgna. Po zabiegu ręka zostaje unieruchomiona na około dwa tygodnie, a po trzech chory może rozpoczynać wyprost palców połączony z fizykoterapią.
STOPA:
Palec koślawy Halluks, Hallux Vulgus
Deformacja stóp polegająca na odchyleniu bocznym palucha w stronę pozostałych palców, natomiast pierwszej kości śródstopia w kierunku przyśrodkowym. Dochodzi do zniekształcenia stawu sródstopno-palcowego palucha. Najczęściej dotyczy osób dorosłych, częściej kobiet niż mężczyzn. Do czynników predysponujących należą: płeć, noszenie nie prawidłowego obuwia, predyspozycje genetyczne, płaskostopie, choroby reumatyczne, wrodzone deformacje i nieprawidłowości anatomiczne stóp.
Początkowo zmiany są bezbolesne. W miarę upływu czasu deformacje stopy nasilają się pojawia się ból w wyniku postępujących zmian zwyrodnieniowych i miejscowego procesu zapalnego. Towarzyszy temu pieczenie, zaczerwienienie, obrzęk i ucieplenie bocznej strony stawu sródstopno-palcowego.
Nieleczony palec koślawy prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu stopy, a także kolan i kręgosłupa. Dochodzi do poszerzenia przedniej części stopy i płaskostopia poprzecznego oraz towarzyszących deformacji palców, tworzą się tzw. palce młotkowate lub szponiaste. Wtórnie dochodzi do zmian w stawach kolanowych i w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa dodatkowo może zmienić się sposób chodzenia, pogarsza się jakość życia.
Najlepsze wyniki leczenia palucha koślawego przynoszą metody operacyjne.
- Metoda McBride’a
- Procedura Silver’a
- Osteotomia metoda Chevron
- Osteotomia Kramera
- Metoda Keller-Brandes-Lelievre’a
- Artrodeza stawu śródstopno-palcowego palucha
- Artrodeza stawu śródstopno-klinowego pierwszego
- Mix metod
Paluch szpotawy
Jest deformacją, która polega na ustawieniu palucha stopy do wewnątrz. Występuje rzadko, raczej jako powikłanie nieprawidłowego leczenia palucha koślawego. Powoduje czasami zachodzenie palców na siebie,
Leczeniem z wyboru jest korekcja operacyjna, metodą zależną od deformacji, może to być resekcja stawu lub artrodeza międzypaliczkowa.
Paluch sztywny
Powstaje w wyniku postępującego zużycia powierzchni stawowych w stawie śródstopno-palcowym, zwykle w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu. W wyniku tych zmian następuje sztywnienie i ograniczenie ruchomości palucha z powstaniem bolesnego, guzowatego zniekształcenia górnej części tego stawu.
Leczenie obejmuje zabieg, w zależności od stopnia zaawansowania, polegający na usunięciu ograniczających ruch wyrośli chrzęstno-kostnych, artroplastykę interpozycyjną, endoprotezoplastykę stawu, usztywnienie, a w skrajnych przypadkach częściowe usunięcie stawu.
Palce młoteczkowate
Zniekształcenie stopy, w którym palec jest stale zgięty w stawie międzypaliczkowym bliższym, natomiast staw międzypaliczkowy dalszy jest wolny od zmian. Zniekształcenie najczęściej dotyczy drugiego palca lub kilku palców i często towarzyszy paluchom koślawym. Nieleczony prowadzi do postępującej deformacji stopy i trudności w chodzeniu.
Leczenie operacyjne polega na korekcji stawu międzypaliczkowego bliższego w wyproście, oraz stabilizacji drutem Kirschnera
Płaskostopie poprzeczne
Schorzenie, w którym łuk poprzeczny stopy ulega obniżeniu w przebiegu różnych anomalii kości i ścięgien stopy. Ze zniekształceniem ty związane są deformacje takie jak palce młotkowate, palce szponiaste, paluch koślawy, złamania i zwichnięcia w obrębie śródstopia oraz ścięgien, np. skrócenie ścięgna Achillesa oraz ich zbyt duża wiotkość.
W zależności od nasilenia objawów, celu zmniejszenia dolegliwości bólowych stosuje się wkładki unoszące podpierające śródstopie, ale leczenie przynoszące trwałą poprawę jest operacyjne. W zależności od stopnia zaawansowania wykonuje się różne zabiegi korekcyjne przywracające sklepienie poprzeczne stopy.
Stopa spłaszczona
Charakteryzuje się wystawaniem w stronę przyśrodkową i do boku głów pierwszej i piątej kości śródstopia, które są bolesne i narażone na ucisk obuwia. Zniekształcenie charakterystyczne dla osób dorosłych, zwłaszcza kobiet, dochodzi do niego w wyniku niedomogi mięśniowej i więzadłowej w obrębie przodostopia.
Leczy się je operacyjnie, wykonując osteotomię korekcyjną pierwszej i piątej kości śródstopia z resekcją wystających głów tych kości.
Bunioniette
Zniekształcenie okolicy głowy piątej kości śródstopia, w którym piąty palec ulega odchyleniu w stronę palców, a piąta kość śródstopia w kierunku bocznym. Często ze współistniejącym paluchem koślawym. Jest bolesnym schorzeniem stopy z tworzeniem się przewlekłych stanów zapalnych, modzeli i nadmiernym rogowaceniem skóry.
W zmniejszeniu dolegliwości bólowych ważny jest dobór odpowiednio szerokiego obuwia zwłaszcza w obrębie przodostopia, które pacjent nosi zarówno przed jak i po zabiegu operacyjnym, w celu jak największego ograniczenia ucisku i drażnienia wystającej kości śródstopia. Odpowiednia dbałość o higienę stóp, zwłaszcza systematyczne usuwanie modzeli pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Leczenie operacyjne polega na korekcie deformacji za pomocą osteotomii piątej kości śródstopia.
Paznokieć wrośnięty
Spowodowany jest zmniejszeniem wolnej przestrzeni znajdującej się między brzegiem, a fałdem paznokcia, co wywołuje nacisk i drażnienie bruzdy macierzy paznokcia znajdującej się w tej przestrzeni. Powstaje w wyniku nieprawidłowej higieny stóp, czy też noszenia obuwia, które powoduje zbyt duży ucisk na paluch.
Charakteryzuje się pogrubieniem, zaczerwienieniem, bolesnością wału paznokcia zwykle po stronie przyśrodkowej palucha z wydzielaniem ropno-surowiczej treści.
W łagodnych przypadkach wprowadza się środek odkażający i ściągający do bruzdy macierzy. Operacyjne leczenie przynosi jednak lepsze efekty, zwłaszcza w cięższych przypadkach. W zależności od stopnia zaawansowania zmian usuwa się mniejszy lub większy fragment paznokcia. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
